ΠΡΟΣΩΠΟ

Ο Stephen Antonakos (Στυλιανός Αντωνάκος) γεννήθηκε το 1926 στο ορεινό χωριό Άγιος Νικόλαος Λακωνίας. Σε ηλικία τεσσάρων ετών οι γονείς του μετανάστευσαν στις ΗΠΑ (Νέα Υόρκη) όπου πήγε σχολείο. Με την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου η οικογένειά του μετακόμισε στην περιοχή Bay Ridge του Brooklyn, όπου φοίτησε στο γυμνάσιο Fort Hamilton. Στη διάρκεια του τελευταίου έτους των σπουδών του (1945) επιστρατεύτηκε και υπηρέτησε τη θητεία του στον Ειρηνικό. Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ, εγγράφεται στο τμήμα τέχνης του Brooklyn Community College, από όπου αποφοιτά το 1949. Στην αρχή της σταδιοδρομίας του ο Antonakos δημιουργεί σχέδια και ζωγραφικές φιγούρες σε αρχιτεκτονικά περιβάλλοντα και χρησιμοποιεί συχνά υφάσματα και "τυχαία αντικείμενα" (objets trouves) σε τεχνικές κολάζ. Η έντονη υλική υπόσταση των πρώιμων έργων του και, στη συνέχεια, η χρήση επαναλαμβανόμενων γραμμικών στοιχείων στο σχέδιο -το οποίο δεν παύει να παίζει κυρίαρχο ρόλο καθόλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας- τον οδηγούν, το 1960, στην "ανακάλυψη" των σωλήνων με Νέον, που αφθονούν στις φωτεινές επιγραφές του κεντρικού Μανχάταν. Το έντονο χρώμα, η γραμμική και ταυτόχρονα τρισδιάστατη εικόνα του Νέον και η δυνατότητά του να "πλάθεται", κάνουν τον καλλιτέχνη να το χαρακτηρίσει "ελεγχόμενο παράδεισο". Αδιαφορώντας για την αναπαράσταση και με σαφή προτίμηση στις γεωμετρικές φόρμες, υιοθετεί το υλικό αυτό που του επιτρέπει να κάνει μια τέχνη "από αληθινά πράγματα σε αληθινούς χώρους". O Antonakos θεωρήθηκε από τους κριτικούς τέχνης ένας από τους σημαντικότερους light artists και, ταυτόχρονα, ένας από τους σημαντικότερους μινιμαλιστές καλλιτέχνες στον κόσμο. Παράλληλα, η δουλειά του προσαρμοζόταν σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό στα κτίσματα, στην αρχή με εγκαταστάσεις σε γκαλερί και από τα τέλη της δεκαετίας του '70 με κατασκευές μεγάλης κλίμακας σε δημόσιους χώρους και κτίρια. Στη σειρά των έργων αυτών εντάσσονται και τα "Παρεκκλήσια", αρχικά με τη μορφή μακετών και αργότερα ως μεσαίου μεγέθους τρισδιάστατες γεωμετρικές κατασκευές ("Chapel of the Martyrs", 1988, "Chapel of St. John the Baptist", 1991, "Underground Chapel", 1992-96, "Chapel of the Heavenly Ladder", 47η Μπιενάλε της Βενετίας, 1997, "Chapel of Theotokos", Shirn Kunsthalle, Φρανκφούρτη 2001, "Chapel for Saint Dionysios", Μουσείο Μπενάκη/Αναδρομική Έκθεση, 2007, κ.ά.). Τα έργα αυτά, σύμφωνα με τον καλλιτέχνη, όπως και τα "Panels" του, λειτούργησαν πέρα από έναν στενά χριστιανικό συμβολισμό, ως ένα περιβάλλον ανοικτό, το οποίο ενθαρρύνει τον διάλογο με την τέχνη και ταυτόχρονα την "εσωτερική" εμπειρία του θεατή/χρήστη. Τα τελευταία χρόνια εργάστηκε και τιμήθηκε αρκετές φορές και στη χώρα μας (εγκατάσταση έργων στο Μετρό της Αθήνας, εκθέσεις στο Κρατικό και στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στη Γκαλερί Kalfayan, στα "Αισχύλεια" της Ελευσίνας, κλπ.). Πέθανε στη Νέα Υόρκη τον Αύγουστο του 2013, σε ηλικία 87 ετών.