ΒιβλίοΤα Δεκεμβριανά όπως τα παρουσιάζουν οι Άγγλοι
Σελίδες από την έντυπη προπαγάνδα
Σελίδες από την έντυπη προπαγάνδα
Επιμέλεια: Βασίλης Καρδάσης
Επιμέλεια: Αρτέμης Ψαρομηλίγκος
Αθήνα
Ελευθεροτυπία
Αριθμός Έκδοσης: 1
2009
σ. 178
Σχήμα: 30χ23
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
Ιστορικά
Σημειώσεις: Διανεμήθηκε δωρεάν μαζί με την "Ελευθεροτυπία" του Σαββάτου στις 12.12.2009. Χορηγός: Postbank.
Φωτογράφηση: ΝΑΙ
Κυκλοφορεί
Περίληψη:
Τα "Δεκεμβριανά" είναι από τα πιο πολυσυζητημένα, ιστορικώς, θέματα. Λόγω της κομβικής σημασίας τους στη νεοελληνική Ιστορία, η βιβλιογραφία είναι πλούσια, πολύπλευρη και αποκαλυπτική των ενεργειών που οδήγησαν στη σύγκρουση ανάμεσα στον ΕΛΑΣ της Αθήνας, τους Αγγλους και την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου. Η κατάθεση νέου, πρωτότυπου, υλικού συνιστά πεδίο προς αναζήτηση. Επιπλέον, η τοποθέτηση των περισσότερων σύγχρονων Ελλήνων απέναντι στα κρίσιμα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1944 συνήθως βρίσκεται σε συνάρτηση με την ιδεολογική και πολιτική τους τοποθέτηση. Έτσι, αποκτά ιδιαίτερη αξία, όχι η αναπαραγωγή πρόσφατων εργασιών, αλλά η δημοσίευση πρωτογενούς ιστορικού υλικού.
Στο "Ε"-Ιστορικά, από το 1999, έχουμε κατ' επανάληψη ασχοληθεί με το θέμα. Φέτος αποτολμούμε μια καινοτομία: την παράθεση πρωτότυπου έντυπου υλικού, τις πιο ενδιαφέρουσες και σημαντικές σελίδες από τα περιοδικά που εξέδιδαν για την Ελλάδα οι υπηρεσίες της βρετανικής προπαγάνδας, το "ηλεκτρισμένο" φθινόπωρο του 1944 και τον "σκοτεινό" χειμώνα του 1945.
Σελίδες από τα περιοδικά "ΑΕΡΑ" (ακρωνύμιο των λέξεων Αγγλία, Ελλάδα, Ρωσία, Αμερική), που τυπωνόταν στο Κάιρο, και "ΦΩΤΟ-ΝΕΑ", που κυκλοφορούσε η AGIS (Αγγλο-Ελληνική Υπηρεσία Πληροφοριών). Στα κείμενα των βρετανικών υπηρεσιών αναδύονται οι στοχεύσεις και οι επιδιώξεις της αυτοκρατορικής πολιτικής στην Ελλάδα και η στάση των Βρετανών απέναντι 'στο ΕΑΜικό αντιστασιακό κίνημα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον απηχούν οι τεχνικές τής -κατά παράδοση επιδέξιας και αποτελεσματικής- βρετανικής προπαγάνδας. Παραδείγματος χάριν, η χρήση ήπιων τόνων στη σύνταξη των κειμένων, την ίδια στιγμή που τα βρετανικά άρματα σάρωναν την Αθήνα. Η "εξαφάνιση" του εχθρού από τις σελίδες των περιοδικών . Υπάρχουν ελάχιστες αναφορές στον ΕΛΑΣ, και μάλιστα πριν από την έναρξη των συγκρούσεων, και μετά πλήρης αγνόηση. Αντιθέτως, προβάλλονται αρχικά ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός και κατόπιν ο Ν. Πλαστήρας και ο Πέτρος Βούλγαρης. Η κλονιζόμενη εξουσία στην πρώιμη απελευθερωτική περίοδο παρουσιάζεται σαν ατράνταχτη. Ο εξόριστος βασιλιάς Γεώργιος αποκρύπτεται επιμελώς.
Πέρα απ' όλα, ο τόμος αποτελεί μια συλλογή σπάνιου έντυπου υλικού, μέσα από το οποίο αναβιώνει όλη εκείνη η μεγάλη εποχή από την απελευθέρωση της Ελλάδας μέχρι τη νίκη της αντιφασιστικής συμμαχίας.
Τα "Δεκεμβριανά" είναι από τα πιο πολυσυζητημένα, ιστορικώς, θέματα. Λόγω της κομβικής σημασίας τους στη νεοελληνική Ιστορία, η βιβλιογραφία είναι πλούσια, πολύπλευρη και αποκαλυπτική των ενεργειών που οδήγησαν στη σύγκρουση ανάμεσα στον ΕΛΑΣ της Αθήνας, τους Αγγλους και την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου. Η κατάθεση νέου, πρωτότυπου, υλικού συνιστά πεδίο προς αναζήτηση. Επιπλέον, η τοποθέτηση των περισσότερων σύγχρονων Ελλήνων απέναντι στα κρίσιμα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1944 συνήθως βρίσκεται σε συνάρτηση με την ιδεολογική και πολιτική τους τοποθέτηση. Έτσι, αποκτά ιδιαίτερη αξία, όχι η αναπαραγωγή πρόσφατων εργασιών, αλλά η δημοσίευση πρωτογενούς ιστορικού υλικού.
Στο "Ε"-Ιστορικά, από το 1999, έχουμε κατ' επανάληψη ασχοληθεί με το θέμα. Φέτος αποτολμούμε μια καινοτομία: την παράθεση πρωτότυπου έντυπου υλικού, τις πιο ενδιαφέρουσες και σημαντικές σελίδες από τα περιοδικά που εξέδιδαν για την Ελλάδα οι υπηρεσίες της βρετανικής προπαγάνδας, το "ηλεκτρισμένο" φθινόπωρο του 1944 και τον "σκοτεινό" χειμώνα του 1945.
Σελίδες από τα περιοδικά "ΑΕΡΑ" (ακρωνύμιο των λέξεων Αγγλία, Ελλάδα, Ρωσία, Αμερική), που τυπωνόταν στο Κάιρο, και "ΦΩΤΟ-ΝΕΑ", που κυκλοφορούσε η AGIS (Αγγλο-Ελληνική Υπηρεσία Πληροφοριών). Στα κείμενα των βρετανικών υπηρεσιών αναδύονται οι στοχεύσεις και οι επιδιώξεις της αυτοκρατορικής πολιτικής στην Ελλάδα και η στάση των Βρετανών απέναντι 'στο ΕΑΜικό αντιστασιακό κίνημα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον απηχούν οι τεχνικές τής -κατά παράδοση επιδέξιας και αποτελεσματικής- βρετανικής προπαγάνδας. Παραδείγματος χάριν, η χρήση ήπιων τόνων στη σύνταξη των κειμένων, την ίδια στιγμή που τα βρετανικά άρματα σάρωναν την Αθήνα. Η "εξαφάνιση" του εχθρού από τις σελίδες των περιοδικών . Υπάρχουν ελάχιστες αναφορές στον ΕΛΑΣ, και μάλιστα πριν από την έναρξη των συγκρούσεων, και μετά πλήρης αγνόηση. Αντιθέτως, προβάλλονται αρχικά ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός και κατόπιν ο Ν. Πλαστήρας και ο Πέτρος Βούλγαρης. Η κλονιζόμενη εξουσία στην πρώιμη απελευθερωτική περίοδο παρουσιάζεται σαν ατράνταχτη. Ο εξόριστος βασιλιάς Γεώργιος αποκρύπτεται επιμελώς.
Πέρα απ' όλα, ο τόμος αποτελεί μια συλλογή σπάνιου έντυπου υλικού, μέσα από το οποίο αναβιώνει όλη εκείνη η μεγάλη εποχή από την απελευθέρωση της Ελλάδας μέχρι τη νίκη της αντιφασιστικής συμμαχίας.
