ΤΙΤΛΟΣ

Η Ιστορία γράφεται μέσα από το εκάστοτε παρόν. Ρωσία και Μεσόγειος λοιπόν ή μήπως καλύτερα Μεσόγειος και Ρωσία; Μήπως η Ιστορία, όπως την κατέθεσαν οι εξαιρετικοί ειδικοί συνάδελφοι κατά τις μέρες του συνεδρίου, μπορεί να αρχίζει με τη Μεσόγειο να εισβάλλει στη Ρωσία; Με τη Μεσόγειο, τους λαούς της ανατολικής λεκάνης της, της Άσπρης Θάλασσας, να ανακαλύπτουν, να κατασκευάζουν ένα μυθικό τοπίο, που θα φιλοξενεί με τη λαλιά του ανθρωπολόγου έναν "άλλο" ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι; Ο Άξενος Πόντος (κατ' ευμενισμόν των θεών και του φόβου: Εύξεινος), ένας παράδεισος με το χρυσάφι του και τα ξωτικά του, με τις διαφορετικής θηλυκότητας αμαζόνες, προβάλλει από διαδοχικές διηγήσεις με πρωταγωνιστές τον Ιάσονα και τον Ηρακλή, γεννήτορα του σκυθικού έθνους, ιστορίες που μας εισάγουν μέσα από τις συμπληγάδες του μύθου στον χώρο της κοινής ιστορίας Ελλήνων και Σκυθών.
Η αυλαία σηκώνεται στην αρχαϊκή εποχή, όταν πλούτος του αρχαιολογικού υλικού φωτίζει άπλετα τη σκηνή. Από τις ιωνικές πόλεις της Μικράς Ασίας, και κυρίως από τη Μίλητο, οι τολμηροί και οι ενδεείς περνούν τον Κιμμέριο Βόσπορο και έρχονται να εγκατασταθούν στη "δυσχείμερον χώρην" των Υπερβόρειων. Κάποτε το έλεγαν "αποικισμό" -τώρα ο πολιτικώς ορθός όρος είναι "μετανάστευση". Κάποτε ο λόγος για αποικίες των ελληνικών πόλεων στα βόρεια, και όχι μόνον, παράλια του Ευξείνου, σήμερα ο λόγος για κοινότητες, παροικίες, διασπορά, δίκτυα εμπορικά, οικογενειακά, πολιτιστικά. Κάποτε οι ισχυροί άποικοι, Έλληνες, οι δυνατοί της ελληνιστικής, της ρωμαϊκής, της βυζαντινής περιόδου, οι Γενουάτες εγκαθίσταντο στις όχθες των ποταμών που εκβάλλουν στον βόρειο Εύξεινο και κυριαρχούσαν στο εμπόριο και όχι μόνο. Στα νεότερα χρόνια οι έποικοι καλούνται, από τους ισχυρούς ντόπιους ηγέτες, για εγκατάσταση. Μια συνεχής αμφίδρομη δημογραφική, οικονομική, πολιτιστική, συχνά με εντάσεις, επικοινωνία. Όπως και να ονοματίσουμε λοιπόν το φαινόμενο, αποικισμό ή μετανάστευση, βρίσκεται στη βάση της δημιουργίας ενός υβριδικού πολιτισμού: του ελληνοσκυθικού της αρχαιότητας. [...]

(από τον πρόλογο του βιβλίου)

Στο βιβλίο συγκεντρώνονται 58 επιστημονικά άρθρα που πραγματεύονται σχέσεις των λαών της Μεσογείου με τη Ρωσία από την αρχαιότητα, τους βυζαντινούς χρόνους ώς τα τέλη του 19ου αι. με χαρτογραφικό, εικονογραφικό και στατιστικό υλικό. Αρκετά άρθρα δημοσιεύονται στην αγγλική.