

Το πρόβλημα της θεμελίωσης των αξιών
Μια κριτική προσέγγιση μέσα από το έργο του Max Weber και του Κορνήλιου Καστοριάδη
Μια κριτική προσέγγιση μέσα από το έργο του Max Weber και του Κορνήλιου Καστοριάδη
Γιάννης Κτενάς
Αθήνα
Πόλις
2022
σ. 168
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-435-791-8
Γλώσσα πρωτοτύπου: ελληνικά
Κυκλοφορεί
Τιμή: 15.00€ Φ.Π.Α.: 6%
Περίληψη:
Είναι δυνατόν οι πολιτικές και ηθικές αξίες να θεμελιωθούν ορθολογικά; Αν κάθε κοινωνία ορίζει τα δικά της κριτήρια για το καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο, μπορούν να υπάρξουν καθολικά έγκυρες νόρμες; Η υπόθεση πως δεν υφίστανται ακλόνητα θεμέλια για την πολιτική και την ηθική μπορεί άραγε να οδηγήσει κάπου αλλού πέρα από τον πλήρη σχετικισμό, μια κατάσταση στην οποία ο γόρδιος δεσμός κόβεται με βάση την αυθαίρετη απόφαση του εκάστοτε χειριστή του ξίφους;
Ερωτήματα σαν αυτά βρίσκονται στην καρδιά όχι μόνο της φιλοσοφίας και των κοινωνικών επιστημών, αλλά και των καθημερινών μας προβληματισμών, όταν παραδείγματος χάρη κάνουμε λόγο για την «κρίση αξιών» που χαρακτηρίζει τις σύγχρονες κοινωνίες.
Σε αυτό το δοκίμιο ο συγγραφέας, εξετάζοντας κριτικά τις σχετικές απόψεις του Max Weber και του Κορνήλιου Καστοριάδη, δύο στοχαστών που αντιτάχθηκαν συστηματικά στην ιδέα μιας αυστηρής θεμελίωσης των ηθικοπολιτικών προταγμάτων, επιχειρεί να δείξει ότι η εναντίωση στον θεμελιωτισμό δεν απολήγει αναγκαστικά σε κοινοτοπίες του τύπου «τα πάντα είναι σχετικά». Αντιθέτως, μας καλεί να αναλάβουμε την ευθύνη για την προσωπική και συλλογική μας δέσμευση και στάση, να επωμιστούμε το δύσκολο έργο της διαβούλευσης, της συζήτησης αλλά και της διαφωνίας, έχοντας κατά νου ότι η πολιτική σύγκρουση και η «πολυθεΐα των αξιών» αποτελούν συγκροτητικές συνθήκες της ανθρώπινης ύπαρξης.
Είναι δυνατόν οι πολιτικές και ηθικές αξίες να θεμελιωθούν ορθολογικά; Αν κάθε κοινωνία ορίζει τα δικά της κριτήρια για το καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο, μπορούν να υπάρξουν καθολικά έγκυρες νόρμες; Η υπόθεση πως δεν υφίστανται ακλόνητα θεμέλια για την πολιτική και την ηθική μπορεί άραγε να οδηγήσει κάπου αλλού πέρα από τον πλήρη σχετικισμό, μια κατάσταση στην οποία ο γόρδιος δεσμός κόβεται με βάση την αυθαίρετη απόφαση του εκάστοτε χειριστή του ξίφους;
Ερωτήματα σαν αυτά βρίσκονται στην καρδιά όχι μόνο της φιλοσοφίας και των κοινωνικών επιστημών, αλλά και των καθημερινών μας προβληματισμών, όταν παραδείγματος χάρη κάνουμε λόγο για την «κρίση αξιών» που χαρακτηρίζει τις σύγχρονες κοινωνίες.
Σε αυτό το δοκίμιο ο συγγραφέας, εξετάζοντας κριτικά τις σχετικές απόψεις του Max Weber και του Κορνήλιου Καστοριάδη, δύο στοχαστών που αντιτάχθηκαν συστηματικά στην ιδέα μιας αυστηρής θεμελίωσης των ηθικοπολιτικών προταγμάτων, επιχειρεί να δείξει ότι η εναντίωση στον θεμελιωτισμό δεν απολήγει αναγκαστικά σε κοινοτοπίες του τύπου «τα πάντα είναι σχετικά». Αντιθέτως, μας καλεί να αναλάβουμε την ευθύνη για την προσωπική και συλλογική μας δέσμευση και στάση, να επωμιστούμε το δύσκολο έργο της διαβούλευσης, της συζήτησης αλλά και της διαφωνίας, έχοντας κατά νου ότι η πολιτική σύγκρουση και η «πολυθεΐα των αξιών» αποτελούν συγκροτητικές συνθήκες της ανθρώπινης ύπαρξης.
Κριτικές - Παρουσιάσεις:
Βίκυ Ιακώβου | Γιάννης Κτενάς: Θεμελίωση των αξιών | Περιοδικό "Κριτικά" | 13 | Μάρτιος 2023 |
Πόλυ Κρημνιώτη | Η κριτική σκέψη δεν συμπυκνώνεται στην ατάκα | "Η Αυγή" | 11/9/2022 | |
Θωμάς Ψήμμας | Ο πολυθεϊσμός και η κοινωνική αυτοθέσμιση των αξιών: Προς μια μη σχετικιστική κριτική της δεοντοκρατίας | "Εφημερίδα των Συντακτών" | 27/7/2022 | |
Γιάννης Μπαλαμπανίδης | Πώς επιλέγουμε τις αξίες μας; | "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" | 9/7/2022 | |
Κώστας Ν. Γαλανόπουλος | Η δημοκρατία, η βία και η εξουσία πίσω από την πολιτική | "Εφημερίδα των Συντακτών" | 8/7/2022 | |
Γιώργος Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης | Το πρόβλημα των αξιών και η αξία των προβλημάτων | "The Books' Journal" | 131 | Ιούνιος 2022 |
Παναγιώτης Σωτήρης | Μπορούν να θεμελιωθούν οι αξίες; | https://www.in.gr | 8/6/2022 |