Βιβλίο
Αγγέλα Καστρινάκη
Επιμέλεια: Ειρήνη Λυδάκη
Ηράκλειο Κρήτης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
2023
σ. 424
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-524-930-4
Γλώσσα πρωτοτύπου: ελληνικά
Φιλολογία
Κυκλοφορεί
Τιμή: 20.00€ Φ.Π.Α.: 6%
Μίλα, Πηνελόπη!
Λογοτεχνικές μεταμορφώσεις της μυθικής ηρωίδας στην Ελλάδα και τον Δυτικό κόσμο από τον 19ο αιώνα ώς τις μέρες μας
Λογοτεχνικές μεταμορφώσεις της μυθικής ηρωίδας στην Ελλάδα και τον Δυτικό κόσμο από τον 19ο αιώνα ώς τις μέρες μας
Αγγέλα Καστρινάκη
Επιμέλεια: Ειρήνη Λυδάκη
Ηράκλειο Κρήτης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
2023
σ. 424
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-524-930-4
Γλώσσα πρωτοτύπου: ελληνικά
Φιλολογία
Κυκλοφορεί
Τιμή: 20.00€ Φ.Π.Α.: 6%
Περίληψη:
Η Πηνελόπη έχει υποστεί πολλές μεταμορφώσεις στην τρισχιλιετή ζωή της, από τότε που την έπλασε ο Όμηρος. Οι αιώνες την ανεβοκατέβασαν αλύπητα στο χρηματιστήριο των αξιών τους. Άλλοτε πρότυπο της αρετής, άλλοτε μια πολύ βαρετή συμβία, «μαντρόσκυλο» της αρετής, κάποτε επικίνδυνη και λάγνα, άλλοτε γριά και αμίλητη, ή νέα και δυναμική, η Πηνελόπη, η μέση γυναίκα, φανερώνει με τις περιπέτειές της τη θέση του γυναικείου φύλου στην κοινωνία και τις αντιλήψεις γύρω από τον γάμο και τον έρωτα.
Κάποτε σβήνει ολότελα από τις σελίδες της λογοτεχνίας, άλλοτε κάνει μια δειλή, μίζερη εμφάνιση. Ο 20ός αιώνας όμως είναι ο αιώνας της: πολλές σελίδες αφιερώθηκαν στα «σκάνδαλά» της στον μεσοπόλεμο, πολλές και οι απόπειρες να της δοθεί μια καλύτερη τύχη στη ζωή, τόσο από γυναίκες όσο και από άνδρες.
Μεγάλη δόξα γνωρίζει μετά το 1968 και τη συλλογική κινητοποίηση για αλλαγή των νοοτροπιών και των σχέσεων ανάμεσα στα φύλα. Οι συγγραφείς, συνήθως γυναίκες, θεωρούν τώρα πως έχει δικαίωμα να ξαναφτιάξει τη ζωή της, μην περιμένοντας είκοσι χρόνια τον Οδυσσέα, να μη δεχθεί πίσω τον άπιστο σύζυγο, ακόμα και να απιστήσει η ίδια, ή απλώς να μείνει επιτέλους μόνη και να αφιερωθεί στην τέχνη. Στα τέλη του 20ού αιώνα η Πηνελόπη ταξιδεύει· η ακίνητη φιγούρα του αργαλειού κατακτά τη δυνατότητα να γνωρίσει τον κόσμο ή τουλάχιστον να γλυτώσει από την κακοπάθεια της Ιθάκης. Στον 21ο αιώνα απασχολούν πλέον τη λογοτεχνία και οι θεραπαινίδες της.
Αυτές και άλλες μεταμορφώσεις της Πηνελόπης θα βρουν οι αναγνώστριες και οι αναγνώστες σε τούτο το βιβλίο, σε έργα πεζά, ποιητικά, θεατρικά, κάποια κινηματογραφικά, και επίσης δοκίμια και φιλοσοφία, από την Ελλάδα, την Ευρώπη και την Αμερική. Μια ιστορία για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, μέσα από εικόνες και σύμβολα. Πότε θα καταφέρει, αλήθεια, η Πηνελόπη να μιλήσει στον δημόσιο χώρο, κατακτώντας την πλήρη ισοτιμία με τον Οδυσσέα;
Η Πηνελόπη έχει υποστεί πολλές μεταμορφώσεις στην τρισχιλιετή ζωή της, από τότε που την έπλασε ο Όμηρος. Οι αιώνες την ανεβοκατέβασαν αλύπητα στο χρηματιστήριο των αξιών τους. Άλλοτε πρότυπο της αρετής, άλλοτε μια πολύ βαρετή συμβία, «μαντρόσκυλο» της αρετής, κάποτε επικίνδυνη και λάγνα, άλλοτε γριά και αμίλητη, ή νέα και δυναμική, η Πηνελόπη, η μέση γυναίκα, φανερώνει με τις περιπέτειές της τη θέση του γυναικείου φύλου στην κοινωνία και τις αντιλήψεις γύρω από τον γάμο και τον έρωτα.
Κάποτε σβήνει ολότελα από τις σελίδες της λογοτεχνίας, άλλοτε κάνει μια δειλή, μίζερη εμφάνιση. Ο 20ός αιώνας όμως είναι ο αιώνας της: πολλές σελίδες αφιερώθηκαν στα «σκάνδαλά» της στον μεσοπόλεμο, πολλές και οι απόπειρες να της δοθεί μια καλύτερη τύχη στη ζωή, τόσο από γυναίκες όσο και από άνδρες.
Μεγάλη δόξα γνωρίζει μετά το 1968 και τη συλλογική κινητοποίηση για αλλαγή των νοοτροπιών και των σχέσεων ανάμεσα στα φύλα. Οι συγγραφείς, συνήθως γυναίκες, θεωρούν τώρα πως έχει δικαίωμα να ξαναφτιάξει τη ζωή της, μην περιμένοντας είκοσι χρόνια τον Οδυσσέα, να μη δεχθεί πίσω τον άπιστο σύζυγο, ακόμα και να απιστήσει η ίδια, ή απλώς να μείνει επιτέλους μόνη και να αφιερωθεί στην τέχνη. Στα τέλη του 20ού αιώνα η Πηνελόπη ταξιδεύει· η ακίνητη φιγούρα του αργαλειού κατακτά τη δυνατότητα να γνωρίσει τον κόσμο ή τουλάχιστον να γλυτώσει από την κακοπάθεια της Ιθάκης. Στον 21ο αιώνα απασχολούν πλέον τη λογοτεχνία και οι θεραπαινίδες της.
Αυτές και άλλες μεταμορφώσεις της Πηνελόπης θα βρουν οι αναγνώστριες και οι αναγνώστες σε τούτο το βιβλίο, σε έργα πεζά, ποιητικά, θεατρικά, κάποια κινηματογραφικά, και επίσης δοκίμια και φιλοσοφία, από την Ελλάδα, την Ευρώπη και την Αμερική. Μια ιστορία για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, μέσα από εικόνες και σύμβολα. Πότε θα καταφέρει, αλήθεια, η Πηνελόπη να μιλήσει στον δημόσιο χώρο, κατακτώντας την πλήρη ισοτιμία με τον Οδυσσέα;
Κριτικές - Παρουσιάσεις:
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου | Ταξίδια της Πηνελόπης από τον Όμηρο μέχρι σήμερα | "Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων" | 13/1/2024 | |
Μαρία Τοπάλη | Πηνελόπη, μέσα κι έξω από τα δόντια | "Η Καθημερινή"/ "Τέχνες και Γράμματα" | 17/12/2023 | |
Γιώργος Ν. Περαντωνάκης | Ηδη θα το κατάλαβες οι... Πηνελόπες τι σημαίνουν | "Εφημερίδα των Συντακτών" | 23/9/2023 | |
Μαρίνα Αρετάκη | «Ούτε αυστηρή φιλολογία ούτε σκυθρωπός φεμινισμός» | "The Books' Journal" | 144 | Ιούλιος - Αύγουστος 2023 |
Βασίλειος Βασιλειάδης | Η Πηνελόπη μίλησε | "The Books' Journal" | 144 | Ιούλιος - Αύγουστος 2023 |
Δημήτρης Δουλγερίδης | «Όταν η Πηνελόπη εκλιπαρεί τον Οδυσσέα να μην επιστρέψει» | "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" | 2/6/2023 | |
Θόδωρος Σούμας | Μίλα, Πηνελόπη! | www.bookpress.gr | 24/5/2023 | |
Θόδωρος Σούμας | Η διαχρονική Πηνελόπη | www.oanagnostis.gr | 8/5/2023 |