Ο Σταύρος Ξαρχάκος (14 Μαρτίου 1939) είναι Έλληνας συνθέτης και πολιτικός. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες του έντεχνου και λαϊκού τραγουδιού. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι και στο Julliard School of Music της Νέας Υόρκης. Έχει γράψει τραγούδια σε περισσότερους από 42 δίσκους, μουσική για 21 ταινίες και 15 τηλεοπτικές παραγωγές. Ακόμα, έχει συνθέσει μουσική για αρχαία τραγωδία, δράματα και διεθνή μπαλέτα. Στην αρχή της σταδιοδρομίας του γράφει μουσική κυρίως για το θέατρο και τον κινηματογράφο και έτσι ξεχώρισε ως συνθέτης κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής. Πρώτη του μεγάλη επιτυχία είναι η μουσική που έγραψε το 1963 για την κινηματογραφική ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη "Κόκκινα Φανάρια". Τα τραγούδια "Άπονη ζωή", "Φτωχολογιά" που τα ερμήνευσε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης και το "Παράπονο" (ερμηνεία από Τζένη Καρέζη). Τα τραγούδια αυτά έγιναν πολύ σύντομα πολύ μεγάλες επιτυχίες και ήταν τα πρώτα τραγούδια που ηχογράφησαν ο Σταύρος Ξαρχάκος ως συνθέτης, όπως κι ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ως στιχουργός. Η επιτυχία των τραγουδιών αυτών ήταν μεγάλη και αποτέλεσαν για τον ίδιο τον συνθέτη, αλλά και για τον στιχουργό ένα πολύ δυνατό ξεκίνημα, που τους καθιέρωσε σχεδόν ταυτόχρονα στο πάνθεον των μεγάλων δημιουργών. Με τον τίτλο "Κόκκινα Φανάρια" κυκλοφορεί και ο πρώτος του μεγάλος δίσκος που εμπλουτίζεται με τις επιτυχίες "Σαββατόβραδο στην Καισαριανή" και ερμηνευτή τον Μπιθικώτση, "Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι" με ερμηνεία από την Βίκυ Μοσχολιού (όλα σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου). Όταν από το 1965 και μετά ο μεγάλος στιχουργός και ποιητής Νίκος Γκάτσος συνεργάστηκε με τον Σταύρο Ξαρχάκο, αποτέλεσε άλλη μια συνεργασία πολύ γόνιμη σε μεγάλες και διαχρονικές επιτυχίες: "Ασπρη Μέρα", "Μάτια Βουρκωμένα", πάλι με την μεγάλη ερμηνεία του Μπιθικώτση, "Στου Όθωνα τα χρόνια (Ένα μεσημέρι)", "Με τι καρδιά τον κόσμο ν' αρνηθώ" (ερμηνευτής ο Σταμάτης Κόκοτας) και πολλά άλλα. Η συνεργασία Ξαρχάκου και Γκάτσου συνεχίστηκε και την δεκαετία του '70 και στην μεταπολίτευση και με άλλα μεγάλα τραγούδια που ερμήνευσε μεταξύ άλλων και ο Νίκος Ξυλούρης: "Ήτανε μια φορά", "Γειά σου χαρά σου Βενετιά", "Έβαλε ο Θεός σημάδι", "Παραμύθι παραμύθι" και πολλά άλλα. ο Σταύρος Ξαρχάκος επίσης από τα τέλη της δεκαετίας του '60 άρχισε να γράφει και κλασική μουσική. Στα έργα του περιλαμβάνονται σουίτες μπαλέτου, κοντσέρτα αλλά και συμφωνικά έργα. Σπουδαίος δίσκος του θεωρείται το βραβευμένο έργο "Το Ρεμπέτικο" (1983) που ήταν και μουσική για την ομότιτλη ταινία σε σκηνοθεσία του Κώστα Φέρρη. Ο Σταύρος Ξαρχάκος θεωρείται και σπουδαίος ενορχηστρωτής με πιο πρόσφατη ενορχηστρωτική δουλειά του τον δίσκο "Ερημιά" του Μίκη Θεοδωράκη και του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Έχει βραβευτεί πολλές φορές σε κινηματογραφικά και μουσικά φεστιβάλ, όπως το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Τον Μάιο του 1994 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Adelphi της Νέας Υόρκης. Στις αρχές του 1995 ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της "Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής" (KOEM).
Βιβλίο