Δημήτρης Ραυτόπουλος
Ελλάδα


Ο κριτικός λογοτεχνίας, δοκιμιογράφος και δημοσιογράφος Δημήτρης Ραυτόπουλος γεννήθηκε στον Πειραιά το 1924. Παρακολούθησε μαθήματα στην Ecole Pratique des Hautes Etudes του Παρισιού. Από τα εφηβικά του χρόνια αναμίχθηκε στις κινήσεις της πολιτικής νεολαίας της Αριστεράς. Υπήρξε συντάκτης της εφημερίδας "Ελεύθερη Ελλάδα" (1946-1947) και παράλληλα αρθρογραφούσε στο περιοδικό της ΕΠΟΝ "Νέα Γενιά" (1944-1945). Μετά τη χαλάρωση των μετεμφυλιακών μέτρων εργάστηκε στις εφημερίδες "Η Αυγή" (1952-1967), "Ελεύθερος", "Ώρα" (1955-1956). Μαζί με τον Κ. Κουλουφάκο, τον Τ. Πατρίκιο, τον Κ. Πορφύρη, κ.α. σχημάτισαν τη συντακτική ομάδα του περιοδικού "Επιθεώρηση Τέχνης". Κατά την περίοδο της δικτατορίας (1967-1974), ο Ραυτόπουλος διέφυγε στη Γαλλία. Εκεί εργάστηκε ως συντάκτης στο "Λεξικό Robert" και συμμετείχε στο αφιέρωμα του περιοδικού "Temps Modernes" για την Ελλάδα (1969), συνθέτοντας μία ανθολογία κειμένων από διωχθέντες συγγραφείς. Ιδιαίτερα διαπλαστική για τις πολιτικές θέσεις του και για τη μετέπειτα ιδεολογική εξέλιξή του ήταν η φιλική σχέση του με τον Άρη Αλεξάνδρου, αποτέλεσμα της οποίας ήταν οι οξύτατες αντιδογματικές θέσεις του. Μετά τη μεταπολίτευση ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού "Ηριδανός", το οποίο με τα αφιερώματά του πραγματοποίησε ανοίγματα προς νέες τάσεις της λογοτεχνίας. Παράλληλα, έγραφε επιφυλλίδες στην "Αυγή" (1977-1980) και αργότερα εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα "Απογευματινή" (1976-1981). Αποτελεί ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Εξέδωσε τα κριτικά έργα: "Οι ιδέες και τα έργα" (1965), "Τέχνη και εξουσία" (1985), "Κρίσιμη λογοτεχνία" (1986), "Σημεία στίξεως" (1987), "Άρης Αλεξάνδρου: ο εξόριστος" (1996), "Αναθεώρηση Τέχνης: η Επιθεώρηση Τέχνης και οι άνθρωποί της" (2006). Ο Ραυτόπουλος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μαρξιστικής κριτικής στη μεταπολεμική περίοδο. Με τα κείμενά του στην "Επιθεώρηση Τέχνης", αναδείχθηκε σε έναν από τους δυναμικότερους και σημαντικότερους νέους βιβλιοκριτικούς και μελετητές της μεταπολεμικής περιόδου. Παρά τις ακραίες, λόγω των πολιτικών συγκυριών, απόψεις του, απέφυγε συστηματικά τον δογματισμό. Υπήρξε διεισδυτικός, οξυδερκής, αιχμηρός στις τοποθετήσεις του και συχνά τολμούσε ρωμαλέα διατύπωση. Σταδιακά η ματιά του πλουτίστηκε από ένα ποιητικό φρόνημα. Το 1997 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο δοκιμίου-κριτικής για το έργο του "Άρης Αλεξάνδρου: ο εξόριστος". Το 2008 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (προσφωνήθηκε από τον πρόεδρο του τμήματος, καθηγητή Αντώνη Ρεγκάκο, και την αναπληρώτρια καθηγήτρια νεοελληνικής φιλολογίας, Μαίρη Μικέ). Το 2009 τιμήθηκε με το βραβείο "Διδώ Σωτηρίου" της Εταιρείας Συγγραφέων για το σύνολο του έργου του. Το 2013 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων. Το 2017 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του.

Βραβεία:
Βραβείο "Διδώ Σωτηρίου" Εταιρείας Συγγραφέων 2009
Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων 2013
Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 2017

Τίτλοι:
Συγγραφέας
Μετάφραση
Εισήγηση
Κριτικές - Παρουσιάσεις:
Η γέννηση του συγγραφέα [ Romain Gary, Η υπόσχεση της αυγής ]"Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" 17/4/2021
Ζούγκλα και κοινωνικό συμβόλαιο[ Βάλια Καραμάνου, In Tenebris ]"Athens Voice" 4/11/2020
Δημήτρης Πετσετίδης:Το ποτάμι της άγριας και της καλής μνήμης[ Δημήτρης Πετσετίδης, Μακριά από το ποτάμι ]"Athens Voice" 11/3/2020
Ο κριτικός των λογοκρισιών[ Vladimir Nabokov, Μαθήματα για τη ρωσική λογοτεχνία ]"Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" 25/1/2020
Ο καθρέφτης της νεοελληνικής λογοτεχνίας[ , Ανθολογία της νεοελληνικής λογοτεχνικής κριτικής ]"Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" 12/10/2019
Ο Μαρξ, ο Καρλ και οι άλλοι[ Gareth Stedman Jones, Καρλ Μαρξ ]"Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" 17/8/2019
Διαμάντια και στάχτες[ Συλλογικό έργο, Ανθολογία ρώσικου διηγήματος ]"Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" 13/7/2019
Αδελφομαχία και Οικο-δομή[ Γιώργος Συμπάρδης, Αδέλφια ]Περιοδικό "Νέα Εστία" τχ.1881Ιούνιος 2019
Μαξίμ Γκόρκι/ Άρης Αλεξάνδρου: Οι αντίθετοι[ Maksim Gorkij, Οι Αρταμάνοφ ]"The Books' Journal" τχ.99Ιούνιος 2019
Το Πένθος του Αχιλλέα[ Κώστας Κατσουλάρης, Στο στήθος μέσα χάλκινη καρδιά ]"Athens Voice" 28/3/2019
Ο σοσιαλισμός της καρδιάς[ Alexandre Dumas, Ο κόμης του Μόντε-Χρίστο ]"Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" 2/3/2019
Σίριαλ κίλερ βορείων προαστίων και κακώς κειμένων[ Γιώργος Αριστηνός, Ο δολοφόνος ]"The Books' Journal" τχ.95Φεβρουάριος 2019
«Χρειαζόμαστε παιδεία, αγάπη, ανοίγματα στον κόσμο»[ Γιώργος Σεφέρης, Μέρες Η' ]"Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" 4/1/2019
Το έπος του αναστημένου χρόνου[ Marcel Proust, Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: Ο ανακτημένος χρόνος ]"Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" 8/12/2018
Η νέκυια και η ύβρις[ Αλέξανδρος Κοτζιάς, Τα παιδιά του Κρόνου ]"Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" 20/10/2018
Δημήτρης Κανελλόπουλος: Ο αστρίτης, ο Καρράς, ο Τάσης…[ Δημήτρης Γ. Κανελλόπουλος, Ο θάνατος του αστρίτη και άλλες ιστορίες ]"Athens Voice" 27/6/2018
Χρίστος Ρουμελιωτάκης: Πολιτικός Πρόσφυγας στην ποίηση[ Χρίστος Ρουμελιωτάκης, Χθεσινός κόσμος. Ιωνία, η πόλη μας ]"Athens Voice" 1/3/2018
Έγκλημα και Μυστήριο[ Ανδρέας Μήτσου, Γκαλίνα ]"Athens Voice" 21/12/2017
Μια τροπική Εδέμ[ Μιχάλης Μοδινός, Εκουατόρια ]"The Books' Journal" τχ.75Μάρτιος 2017
Διαβάστε Χίτλερ...![ Χάρης Βλαβιανός, Το κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ ]"Athens Voice" 2/6/2016
Τέρατα, θηρία και κλόουν: το τσίρκο του εθνολαϊκισμού[ Ανδρέας Παππάς, Στις ρίζες του εθνολαϊκισμού ]"The Books' Journal" τχ.62Ιανουάριος 2016
Μεγάλες μικρομεσαίες γυναίκες[ Γιώργος Συμπάρδης, Μεγάλες γυναίκες ]"Athens Voice" τχ.52614/5/2015
Η δολοφονική ουτοπία ομολογεί[ Arthur Koestler, Το μηδέν και το άπειρο ]"The Books' Journal" τχ.55Μάιος 2015
Ο ρετρο-μελλοντισμός της Κακιάς (μας) Σκάλας[ Μιχάλης Μοδινός, Τελευταία έξοδος Στυμφαλία ]"The Books' Journal" τχ.52Φεβρουάριος 2015
Πλουτοπία, ουτοπία, ρεαλισμός[ Μιχάλης Μοδινός, Τελευταία έξοδος Στυμφαλία ]Περιοδικό "Το Δέντρο" τχ.201Δεκέμβριος 2014
Μιχάλης Μοδινός, Άγρια Δύση – μια ερωτική ιστορία[ Μιχάλης Μοδινός, Άγρια Δύση ]Περιοδικό "Μεταρρύθμιση" 12/11/2013
Στο λογοτεχνικό οικοσύστημα του Μιχάλη Μοδινού[ Μιχάλης Μοδινός, Άγρια Δύση ]"The Books' Journal" τχ.34Αύγουστος 2013
Ο διηγηματογράφος Δημήτρης Πετσετίδης. Εκατό ιστορίες για την «Κατάσταση» και άλλες καταστάσεις[ Δημήτρης Πετσετίδης, Ο Σαμπατές ζει ]"The Athens Review of Books" τχ.19Ιούνιος 2011
Ανθρωπολογική τραγωδία - Πολιτική μασκαράτα[ Μισέλ Φάις, Πορφυρά γέλια ]Περιοδικό "Νέα Εστία" τχ.1843Απρίλιος 2011
Επιστολική Μούσα. Καραγάτσης - Καββαδίας: πολύτροποι - πολύπλαγκτοι - άντρες[ Νίκος Καββαδίας, Αλληλογραφία Νίκου Καββαδία - Μ. Καραγάτση ]"The Athens Review of Books" τχ.15Φεβρουάριος 2011
Αλέξανδρος Αργυρίου, κριτικός - ιστορικός[ Αλέξανδρος Αργυρίου, Δεκαεπτά κείμενα για τον Γ. Σεφέρη ]"The Athens Review of Books" τχ.14Ιανουάριος 2011
Το "τολμηρά αποκλίνον" κείμενο του Τάσου Γουδέλη[ Τάσος Γουδέλης, Η παρουσία ]Περιοδικό "Νέα Εστία" τχ.1839Δεκέμβριος 2010
Η σιωπή του Κιβώτιου[ Άρης Αλεξάνδρου, Το κιβώτιο ]"The Athens Review of Books" τχ.12Νοέμβριος 2010
Λογοτεχνία με ειδικές ανάγκες[ Βενετία Αποστολίδου, Τραύμα και μνήμη ]"The Athens Review of Books" τχ.10Σεπτέμβριος 2010
Ιουδίπους επί Ζωνιανοίς… Όταν ο χρόνος και ο λόγος έχουν πρόσωπο γυναίκας[ Ρέα Γαλανάκη, Φωτιές του Ιούδα, στάχτες του Οιδίποδα ]"The Athens Review of Books" τχ.3Ιανουάριος 2010
Η κατάκτηση του εγκεφάλου[ Eric R. Kandel, Αναζητώντας τη μνήμη ]"The Athens Review of Books" τχ.1Νοέμβριος 2009