ΠΡΟΣΩΠΟ

Νικόλαος Δραγούμης (1809-1879). Ο Νικόλαος Δραγούμης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, γιος του Μάρκου Δραγούμη, μέλους της Φιλικής Εταιρείας και της Ζωής το γένος Σοφιανού Δεληγιάννη. Τα παιδικά του χρόνια σημαδεύτηκαν από τη σύλληψή και τον κίνδυνο θανάτωσής του από τους τούρκους το 1821 μετά από την απόδραση του πατέρα του στην Οδησσό. Η οικογένειά του γνώρισε πολλές διώξεις και κατέφυγε τελικά στα Ψαρά, την Πάρο και τελικά τη Νάξο, όπου ο Νικόλαος αποφοίτησε από τη σχολή των Λαζαριστών. Το 1825 μετακόμισε στο Ναύπλιο. Πήρε μέρος στις Εθνοσυνελεύσεις της Ερμιόνης και της Τροιζήνας ως γραμματέας και προτάθηκε να σταλεί μαζί με άλλους νέους για σπουδές στην Ευρώπη, πρόταση η οποία δεν πραγματοποιήθηκε λόγω της αντίθετης γνώμης του Καποδίστρια. Στο χώρο της πολιτικής ο Νικόλαος Δραγούμης διετέλεσε υπάλληλος στο γραφείο του Κυβερνήτη (1828 με Γενικό Γραμματέα το Σπυρίδωνα Τρικούπη), ανώτερος υπάλληλος του Υπουργείου Εξωτερικών (1831) κυβερνητικός εκπρόσωπος κατά την υποδοχή του Όθωνα (1833), υπουργικός γραμματέας της επί του Βασιλικού Οίκου και επί των Εξωτερικών Γραμματείας (1833), διευθυντής του νομού Κυκλάδων (1834-1836), διευθυντής της επί των Ναυτικών Γραμματείας (1836-1839 επί υπουργίας Αντωνίου Κριεζή), υπάλληλος του Υπουργείου Ναυτικών (επί κυβέρνησης Ανδρέα Μεταξά), σύμβουλος στο Υπουργείο Εσωτερικών (1844-1845 επί υπουργίας Ανδρέα Λόντου), Υπουργός Εξωτερικών (1862). Εργάστηκε για την παραχώρηση συντάγματος, κυρίως με άρθρα του στην εφημερίδα Αιών. Απογοητευμένος από τις ίντριγκες των πολιτικών κύκλων αποσύρθηκε - με εξαίρεση τη διαρκή εκλογή του ως δημοτικού συμβούλου της Αθήνας από το 1862 και ως το θάνατό του - και ανέπτυξε δραστηριότητα στο χώρο των γραμμάτων και των τεχνών. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε από τις σελίδες του περιοδικού του Γρηγορίου Καμπούρογλου Ευτέρπη, όπου κατά την διετία 1847-1849 δημοσίευσε λογοτεχνικές μεταφράσεις και κριτικές, διηγήματα, και ταξιδιωτικές εντυπώσεις. Υπήρξε επίσης συνιδρυτής (από κοινού με τους Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή, Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, Γ.Σκούφο και Χρ. Δούκα), βασικός συντάκτης και διευθυντής (από το 1855) του περιοδικού Πανδώρα (1949-1872), καθώς επίσης συνιδρυτής του πολιτικού περιοδικού Spectateur d’ Orient. Υπήρξε επίσης ιδρυτικό μέλος στην Εταιρεία των Φίλων του Λαού και στην Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία του Αρσακείου. Πέθανε από συμφόρηση στην Αθήνα. Στο χώρο της νεοελληνικής λογοτεχνίας ο Νικόλαος Δραγούμης είναι γνωστός κυρίως για το έργο του Ιστορικαί αναμνήσεις, πεζογράφημα που κινείται στο χώρο της ρομαντικής ιστοριογραφίας και υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλές στα τέλη του 19ου αιώνα. Σημειώνεται η επιλογή του της απλής καθαρεύουσας στο χώρο της γλωσσικής έκφρασης και η συνειδητή στράτευση του έργου του στην υπηρεσία της λαϊκής επιμόρφωσης, στράτευση που πηγάζει από τη θητεία του στην Πανδώρα, περιοδικό σταθερά προσανατολισμένο προς τη θέλξη του λαϊκού κοινού στην ανάγνωση. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νικόλαου Δραγούμη βλ. Β., «Δραγούμης Νικόλαος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια 9. Αθήνα, Πυρσός, 1929, Σολωμού Αλίκη, «Δραγούμης Νικόλαος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985 και Ντενίση Σοφία, «Νικόλαος Δραγούμης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο Γ΄ (1830 - 1880), σ.404-419. Αθήνα, Σοκόλης, 1996.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).