ΤΙΤΛΟΣ

Τον Μάιο του 2006 πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φιλοσοφίας της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας, το οποίο συν-διοργανώθηκε από την Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία και τον Τομέα Φιλοσοφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Θέμα του Συνεδρίου ήταν η «Φιλοσοφία των Επιστημών», και μέσα στους στόχους του περιλαμβανόταν η διερεύνηση και η ανάπτυξη προβλημάτων που αναφέρονται στα θεμέλια, στη φύση και το χαρακτήρα των επιστημών, στη μέθοδο και την κριτική αξιολόγηση των επιστημονικών θεωριών, στη λογική της επιστημονικής ανακάλυψης, σε έννοιες όπως η ορθολογικότητα, η επιστημονική εξέλιξη και πρόοδος και η επιστημονική αλήθεια.

(από τον πρόλογο, Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου)


Περιέχονται οι εισηγήσεις:

Ι. Φιλοσοφία των Φυσικών Επιστημών
- Ευάγγελος Γερονικόλας, "Η λογική θεμελίωση του πειράματος"
- Χρήστος Α. Πεχλιβανίδης, "Η έννοια του παρατηρήσιμου στη θεωρία του "κατασκευαστικού εμπειρισμού" του Bas C van Fraassen: Μια κριτική προσέγγιση"
- Βασίλειος Λιβάνιος, "Η θεωρία των τρόπων και ο χωροχρόνος"
- Νικόλαος Μπισκετζής, "Έλεγχος της ισχύος της στον μακρόκοσμο και στο κβαντικό επίπεδο"
- Κώστας Π. Παπαδόπουλος, "Κοινά εννοιολογικά χαρακτηριστικά μεταξύ της οργανισμικής φιλοσοφιάς του A. N. Whitehead και της κβαντικής φυσικής"
- Πανδώρα Χατζηδάκη, "Η "ορθολογικότητα" της επιστημονικής αναζήτησης και κατά την περίοδο μετάβασης από την κλασική στην κβαντική θεωρία"

ΙΙ. Ιστορία και Φιλοσοφία της Επιστήμης
- Δημήτρης Πατέλης, "Η κρισιακή γνωσιακή συγκυρία ως φάσμα δυνατοτήτων: φιλοσοφική και μεθοδολογική προσέγγιση"
- Νίκος Ταμπάκης, ""Σώζειν τα φαινόμενα" ή "απλότητα"; Μια περίπτωση διαλεκτικής"
- Επαμεινώνδας Βαμπούλης, "Ανάλυση και σύνθεση στην καρτεσιανή επιστήμη"
- Δημήτρης Αθανασάκης, "Πόσο "νεότερη" είναι η νεότερη επιστήμη;"
- Παναγιώτα Ξηρογιάννη, "Ο Descartes και η επιστήμη"

ΙΙΙ. Ιστορία και Φιλοσοφία των Μαθηματικών
- Ζωή Μπόζεμπεργκ, "Μαθηματικά και φυσική φιλοσοφία: Ένα παράδειγμα του 14ου αιώνα"
- Στάθης Λειβαδάς, "Μια φαινομενολογική επισκόπηση των μαθηματικών θεωριών. Η μη-κατηγορηματικότητα (impredicativity) του συνεχώς στη φαινομενολογία"

IV. Αρχαιοελληνικές Απαρχές της Φιλοσοφία της Επιστήμης
- Χριστίνα Παπαχρήστου, "Είναι ο Αριστοτελικός εγκέφαλος "δευτερεύον" όργανο σε σχέση με την καρδιά;"
- Ελισάβετ Νικολαΐδου, "Με ποιο τρόπο έχει το έμβρυο ψυχή κατά τον Αριστοτέλη;"
- Ελένη Μερκενίδου, "Διακόσμησις και αμφιθυμία ή όροι της διέκτασης του υποκειμένου στο αντικείμενο "κόσμος""
- Κερασένια Παπαλεξίου, "Η συμβολή του κριτικού στην αξιολόγηση του απεικονίσιμου (σωκρατική μέθοδος)"
- Γεωργία Μπρώνη, "Η έννοια της ορμητικής φαντασίας και η δράση του "Sponte" στο φιλοσοφικό σύστημα του Χρύσιππου και του Κικέρωνα

V. Φιλοσοφία της Φύσης
- Γιάννης Πρελορέντζος, "Η επίδραση της φιλοσοφίας της φύσης και της φιλοσοφίας της ζωής του Bergson στον φιλοσοφικό στοχασμό του Deleuze"

VΙ. Φιλοσοφία της Γνώσης και της Νόησης
- Παναγιώτης Δόικος, "Η διεύρυνση του ορθολογικού και η στοχαστική φαντασία"
- Ζαχαρούλα Γασπαράτου, "Ο κοινός νους των φιλοσόφων"
- Ελένη Ρούμκου, "Από την αντίληψη στην ιστορία. Η νέα οντολογία του Maurice Merleau-Ponty"

VΙΙ. Φιλοσοφία της Γνώσης και της Λογικής
- Σωτηρία Α. Τριαντάρη, "Ο προβληματισμός του Nietzsche σε σχέση με τη λογική του Αριστοτέλη"
- Δήμητρα Σγουρούδη, "Σωρείτες και ασαφή κατηγορήματα: "Το πρόβλημα των ορίων"
- Νίκος Τζ. Σέργης, "Η λογική στη βάσανο των φαινομένων. Ο Marx και η "ενθρόνιση" του εγελιανού πνεύματος"

VΙΙ. Φιλοσοφία των Κοινωνικών Επιστημών
- Άρης Στυλιανού, "Φιλοσοφία και πολιτική επιστήμη: Χομπς και Ρουσσώ"
- Χρήστος Ξανθόπουλος, "Κοινωνιολογία της γνώσης ή κοινωνιολογία της επιστήμης;"
- Νικόλαος Δ. Λοΐζος, "Το τέλος της φιλοσοφίας της εργασίας και το μέλλον της"

VΙΙΙ. Φιλοσοφία των Ανθρωπιστικών Επιστημών
- Γραμματική Αλατζόγλου-Θέμελη: "Επιστημολογικά προβλήματα της ιστορίας: άλλοτε και τώρα"
- Δούκαινα Ζάννη, "Στοιχεία της φιλοσοφίας της ιστορίας στη ρωμαϊκή ιστοριογραφία: Titus Livius, 45.4.1-45.6.9

Χ. Επιστήμη και Αξίες
- Αλέξιος Α. Πέτρου, "Ο Nietzsche και η αμφισβήτηση της επιστήμης"
- Γιώργος Ν. Πολίτης, "Επιστήμη και κοινωνία: απελευθέρωση ή περιορισμός;"
- Γιώργος Μωραΐτης, "Ανθρώπινη φύση, επιστημονική γνώση και κοινωνική ιστότητα"
- Γιώργος Ι. Τσιαντής, "Μεταξύ επιστημολογίας και οντολογίας: Το φάντασμα της καθαρής γνώσης και οι προκλήσεις της σύγχρονης τεχνοεπιστήμης"

ΧΙ. Φιλοσοφία της Γλώσσας
- Θανάσης Γ. Σακελλαριάδης, "Κανονιστικότητα και μορφές ζωής. Ο ύστερος Wittgenstein"
- Απόστολος Σταβέλας, "Στοιχεία για τους συγκατηγορηματικούς όρους και τη λανθάνουσα σπουδή τους στη νεοελληνική διανόηση"

ΧΙΙ. Φιλοσοφία της Παιδείας
- Χαράλαμπος Αποστολόπουλος, "Η θεμελίωση της παιδαγωγικής ως "επιστήμης του πνεύματος" από τον Wilhelm Dilthey"
- Κωνσταντίνος Κ. Κνιθάκης, "Υπήρξε μια παιδαγωγική της ετερότητας; Παραλειπόμενα μιας κριτικής του παιδαγωγικού και φιλοσοφικού λόγου"
- Αλέξανδρος Θεοδωρίδης, "Οι δυσκολίες παραγωγής θεωρητικού λόγου στις επιστήμες της εκπαίδευσης"
- Ευάγγελος Μώκος, "Κατανόηση βασικών μαθηματικών εννοιών από τους μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με τη βοήθεια της φιλοσοφίας των μαθηματικών. Μια διαφορετική προσέγγιση"

ΧΙΙΙ. Φιλοσοφία της Τεχνολογίας
- Vincent C. Muller, "Για τη δυνατότητα υπολογισμού πέρα από την υπόθεση Church-Turing"
- Δημοσθένης Δαγκλής, "Η οντολογική προσέγγιση της φιλοσοφίας της τεχνολογίας και οι συνέπειές της"
- Χαράλαμπος Κόκκινος, "Κοινωνική πραγματικότητα και "τεχνική" ορθολογικότητα: Προς μια κριτική θεωρία της τεχνολογίας"