ΤΙΤΛΟΣ

Παντού στην Ελλάδα, βλέπουμε ανθρώπους που άφησαν πίσω τους κάποια πατρίδα και τρέχουν στην Ευρώπη για το μεροκάματο. Τους κοιτάμε με δυσπιστία, ίσως και με φόβο, ξεχνάμε όμως ότι κάποιοι από μας, στη δεκαετία του ’60, είχαν βρεθεί σε παρόμοια θέση στα εργοστάσια της Γερμανίας, στα ανθρακωρυχεία του Βελγίου ή στις παγωνιές της Σουηδίας.

Όλοι αυτοί, τώρα και τότε, δε μπορούν να κρύψουν την οργή τους για τη "μητριά" πατρίδα που τους έδιωξε κι αναγκάστηκαν να κάνουν τόπο και πατρίδα, εκεί που βρίσκουν το φτωχό και πικρό ψωμί της ξενιτιάς. Ξέρουν πως ο μόνος τρόπος για να επιβιώσεις είναι να τολμήσεις. Με σαπιοκάραβα στα ταραγμένα νερά της Μεσογείου, με ατελείωτες πορείες στα χιονισμένα βουνά, ή με συμβόλαια που δεν καταλάβαιναν τι γράφουν...

Κι αυτοί οι άνθρωποι, αυτές οι γυναίκες, μας ιστορούν τα πάθια τους, τις λίγες χαρές και τις άπειρες λύπες, τα χτυποκάρδια τους: η λεβεντόκορμη Αλεξάνδρα, η αγρότισσα, που η αξία της ήταν όσο κι ενός αλόγου. Η Ιρίνα, το παιδί "φάντασμα", το παιδί στον αέρα. Χωρίς χαρτιά, χωρίς ταυτότητα. Η γιαγιά με το μαύρο τσεμπέρι που έβαζε σημάδια στους δρόμους του Βερολίνου για να μη χαθεί κι η Ντανιέλα που έβαζε κι αυτή σημάδια στους δρόμους της Αθήνας για να πάει στη θάλασσα με τα πόδια... Η Βασιλική που δε νοιαζότανε καθόλου γιά το ακόρντ κι η Ελένη που χτυπήθηκε από τους νεοναζί. Κι η Κίτσα, κι η Βάσω κι η Χριστίνα και τόσες άλλες που δε μπόρεσαν να μας ανοίξουν την καρδιά τσυς...