Βιβλίο
Λήδα Παπαστεφανάκη
Ηράκλειο Κρήτης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Αριθμός Έκδοσης: 1
2009
σ. 500
Σχήμα: 29χ21
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-524-287-9
Ιστορία και Κοινωνία
Κυκλοφορεί
Τιμή: 32.00€ Φ.Π.Α.: 6%
(Τελευταία Ενημέρωση Τιμής: 03-12-2009)
Εργασία τεχνολογία και φύλο στην ελληνική βιομηχανία
Η κλωστοϋφαντουργία του Πειραιά, 1870-1940
Η κλωστοϋφαντουργία του Πειραιά, 1870-1940
Λήδα Παπαστεφανάκη
Ηράκλειο Κρήτης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Αριθμός Έκδοσης: 1
2009
σ. 500
Σχήμα: 29χ21
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-960-524-287-9
Ιστορία και Κοινωνία
Κυκλοφορεί
Τιμή: 32.00€ Φ.Π.Α.: 6%
(Τελευταία Ενημέρωση Τιμής: 03-12-2009)
Περίληψη:
Στο βιβλίο εξετάζονται οι διαδικασίες μέσα από τις οποίες διαμορφώθηκε η αγορά εργασίας και αναπτύχθηκε η βιομηχανία του Πειραιά, ενώ έρχονται στο προσκήνιο οι εργάτες και οι εργάτριες που δούλεψαν στα κλωστοϋφαντουργεία, από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και τον Μεσοπόλεμο.
Στα κλωστοϋφαντουργεία, η αριθμητική αυξομείωση ενός μεγάλου τμήματος της εργατικής δύναμης, που προσλαμβάνεται και απολύεται συνεχώς, περιστασιακά και ακανόνιστα, ανάλογα με τις παραγγελίες, αποτελούσε θεμελιακό στοιχείο ευελιξίας των επιχειρήσεων, προϋπέθετε όμως συγκεκριμένη τεχνολογία και υψηλό βαθμό εκμηχάνισης. Αμοιβές με το κομμάτι, υπεργολαβικά συστήματα, πρόστιμα και η επιμήκυνση της διάρκειας της ημερήσιας εργασίας συνθέτουν τις ποικίλες μεθόδους με τις οποίες αυξανόταν η παραγωγικότητα και διατηρούνταν η εργασιακή πειθαρχία.
Η μισθωτή εργασία συνιστούσε για τους άνδρες και τις γυναίκες της πόλης καθοριστική εμπειρία στις νέες κοινωνικές σχέσεις του βιομηχανικού καπιταλισμού. Η εργατική εμπειρία οριζόταν, επίσης, από το κοινωνικό φύλο, το οποίο διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στον καταμερισμό της εργασίας, στη συγκρότηση των ειδικοτήτων, στη διάρθρωση των ημερομισθίων, στην εκδήλωση της συλλογικής δράσης. Η επικέντρωση στην έμφυλη διάσταση της μισθωτής εργασίας επιτρέπει την ανάδειξη των σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις και στο εσωτερικό των τάξεων.
Η μελέτη θέτει υπό αμφισβήτηση κατεστημένες ιστοριογραφικές απόψεις, προτείνει έναν διαφορετικό τρόπο ανάγνωσης της κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας, ενώ αξιοποιεί αρχεία βιομηχανικών επιχειρήσεων, προκειμένου να εστιάσει στην ίδια την εργασιακή διαδικασία στους χώρους παραγωγής.
Στο βιβλίο εξετάζονται οι διαδικασίες μέσα από τις οποίες διαμορφώθηκε η αγορά εργασίας και αναπτύχθηκε η βιομηχανία του Πειραιά, ενώ έρχονται στο προσκήνιο οι εργάτες και οι εργάτριες που δούλεψαν στα κλωστοϋφαντουργεία, από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και τον Μεσοπόλεμο.
Στα κλωστοϋφαντουργεία, η αριθμητική αυξομείωση ενός μεγάλου τμήματος της εργατικής δύναμης, που προσλαμβάνεται και απολύεται συνεχώς, περιστασιακά και ακανόνιστα, ανάλογα με τις παραγγελίες, αποτελούσε θεμελιακό στοιχείο ευελιξίας των επιχειρήσεων, προϋπέθετε όμως συγκεκριμένη τεχνολογία και υψηλό βαθμό εκμηχάνισης. Αμοιβές με το κομμάτι, υπεργολαβικά συστήματα, πρόστιμα και η επιμήκυνση της διάρκειας της ημερήσιας εργασίας συνθέτουν τις ποικίλες μεθόδους με τις οποίες αυξανόταν η παραγωγικότητα και διατηρούνταν η εργασιακή πειθαρχία.
Η μισθωτή εργασία συνιστούσε για τους άνδρες και τις γυναίκες της πόλης καθοριστική εμπειρία στις νέες κοινωνικές σχέσεις του βιομηχανικού καπιταλισμού. Η εργατική εμπειρία οριζόταν, επίσης, από το κοινωνικό φύλο, το οποίο διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στον καταμερισμό της εργασίας, στη συγκρότηση των ειδικοτήτων, στη διάρθρωση των ημερομισθίων, στην εκδήλωση της συλλογικής δράσης. Η επικέντρωση στην έμφυλη διάσταση της μισθωτής εργασίας επιτρέπει την ανάδειξη των σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις και στο εσωτερικό των τάξεων.
Η μελέτη θέτει υπό αμφισβήτηση κατεστημένες ιστοριογραφικές απόψεις, προτείνει έναν διαφορετικό τρόπο ανάγνωσης της κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας, ενώ αξιοποιεί αρχεία βιομηχανικών επιχειρήσεων, προκειμένου να εστιάσει στην ίδια την εργασιακή διαδικασία στους χώρους παραγωγής.
Θέματα:
Κριτικές - Παρουσιάσεις:
Πειραιάς 1870-1940 | "Ελευθεροτυπία" | 31/5/2010 | ||
"Βιτρίνα" | Εργασία τεχνολογία και φύλο στην ελληνική βιομηχανία | Περιοδικό "Index" | 38 | Μάρτιος 2010 |
Λήδα Παπαστεφανάκη | Χρήσιμη μελέτη | Περιοδικό "Σοσιαλισμός από τα Κάτω" | 79 | Μάρτης-Απρίλης 2010 |
Κωνσταντίνα Βαΐου | Το πρόσωπο της υφαντουργίας | "Η Αυγή" | 28/2/2010 | |
Παναγιώτης Ι. Γεωργουδής | Οι Κώδικες της Κρήτης και οι σπουργίτες των πεζοδρομίων | "Ελευθεροτυπία"/ "Βιβλιοθήκη" | 584 | 23/12/2009 |
Πολυμέρης Βόγλης | Εκείνοι που έχτισαν τη σύγχρονη Ελλάδα | "Τα Νέα"/ "Βιβλιοδρόμιο" | 12/12/2009 | |
Κωστής Καρπόζηλος | «Δουλεύοντας στου Ρετσίνα»: εργασία στην κλωστοϋφαντουργία του Πειραιά» | Περιοδικό "Ιστορικά" | 53 |