ΤΙΤΛΟΣ

[...] Οι εργασίες, στις οποίες αφιερώθηκαν εκάστοτε λίγες ημέρες των ανασκαφικών περιόδων 1994 έως 1998, έφεραν στο φως αποσπασματικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της αρχαϊκής, της ελληνιστικής και της βυζαντινής εποχής, με κυρίαρχο στοιχείο τα ερείπια μιας ευτελούς κατοικίας της τελευταίας από τις προαναφερθείσες φάσεις της ιστορίας της Ελεύθερνας. Η απόφαση να δημοσιεύσουμε όσο πιο αναλυτικά, καταρχήν εκείνα τα αποτελέσματα της ανασκαφής που αφορούν στην εν λόγω κατοικία, δεν είχε κύριο στόχο να αποφύγουμε τις ενίοτε αιτιολογημένες κατηγορίες που έχουν διατυπωθεί σχετικά με την αδιαφορία των αρχαιολόγων για παρόμοιου είδους κατάλοιπα. Δεν είχε επίσης αποκλε��στικό στόχο να συμπληρώσουμε την εικόνα για την κατοικία στην Ελεύθερνα, που άρχισε να διαγράφεται με την παρουσίαση ενός ελληνιστικού σπιτιού στη θέση Νησί.

Πιο σημαντικό ρόλο έπαιξε η διαπίστωση, ότι ούτε μια κατοικία της Βυζαντινής Κρήτης δεν έχει τύχει μέχρι στιγμής μιας εξαντλητικής δημοσίευσης, με αποτέλεσμα η αναπαράσταση της ιστορίας της Μεγαλονήσου κατά την περίοδο αυτή να στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε στοιχεία που προσφέρουν οι γραπτές πηγές, τα νομίσματα και η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική σε συνδυασμό με τις φορητές εικόνες και τις τοιχογραφίες, αφήνοντας έτσι κατά μέρος ένα σημαντικό τμήμα της ιστορικής πραγματικότητας, εκείνο, δηλαδή, που διαμορφώθηκε στο πλαίσιο της καθημερινής ζωής των κατοίκων μιας περιοχής. [...]

(από τον πρόλογο του Θανάση Καλπαξή)

Περιέχονται τα κείμενα:
- Θανάσης Καλπαξής, "Η χρήση του χώρου πριν από τη βυζαντινή περίοδο"
- Θανάσης Καλπαξής, "Παρατηρήσεις στην αρχιτεκτονική της βυζαντινής οικίας"
- Ναταλία Πούλου - Παπαδημητρίου, "Βυζαντινή κεραμική από την Ελεύθερνα: Η στέρνα της Αγίας Άννας"
- Αναστασία Γ. Γιαγκάκη, "Η κεραμική από το Βυζαντινό κτήριο στο Πυργί της Ελεύθερνας"
- Μαρία Ξανθοπούλου, "Τα μεταλλικά αντικείμενα και η οστέϊνη λαβή"
- Λένα Μανταλάρα, "Τα νομίσματα"
- Δήμητρα Μυλωνά, "Τα οστά ζώων από το βυζαντινό σπίτι στην Αγία Άννα, Πυργί"